Ερωταπαντήσεις….

Μία φιλική συζήτηση με ερωταπαντήσεις, ανάμεσα στο Γιάννη Θεοχαρόπουλο και το Θωμά Μιχαηλίδη, που δημοσιεύθηκε στις «Κορφές» Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2008.

Περιοδικό Κορφές Νο 189/08

Επιμέλεια: Θ. Μιχαηλίδης

ΘΩΜΑΣ: Πότε άρχισες την ορειβασία, ποια τα ερεθίσματά σου, ποιους είχες δασκάλους;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Πάντα μου άρεσε η επαφή με το βουνό και τη φύση. Όμως την άνοιξη του 1989, ενώ σκαρφάλωνα μόνος μου κάπου στα βράχια της Βαρυμπόμπης, γνώρισα τον Μπάμπη Τσουπρά που σκαρφάλωνε εκεί δίπλα με κάποιους άλλους. Οριοθετώ αυτή τη στιγμή σαν το σοβαρό μου ξεκίνημα με την ορειβασία. Γίναμε φίλοι και με μύησε στα μυστικά της αναρρίχησης.

ΘΩΜΑΣ: Πες μου τις σημαντικότερες αλπικές διαδρομές που έχεις κάνει και τρεις από τις σημαντικότερες διαδρομές βράχου.

ΓΙΑΝΝΗΣ:

ΘΩΜΑΣ: Πώς βλέπεις τον ελληνικό αλπινισμό σε σχέση με την αθλητική αναρρίχηση βράχου;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Ενώ η αθλητική αναρρίχηση έχει ανέβει πολύ και γίνονται διαρκώς δυσκολότερες διαδρομές από αρκετούς Έλληνες αναρριχητές, ο ελληνικός αλπινισμός, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις μετρημένες στα δάχτυλα, έχει ατονίσει. Αυτό με την έννοια ότι δεν γίνονται διαδρομές «θρύλοι» και δεν στοχεύει προς τα εκεί η κύρια δύναμη των αναρριχητών. Εάν κάνουμε συσχέτιση με τα διεθνή επιτεύγματα στην αθλητική αναρρίχηση, κινούμαστε παράλληλα και αξιοπρεπέστατα, ενώ στο αλπικό πεδίο έχει πέσει «χειμερία νάρκη». Χαίρομαι όταν μαθαίνω για κατεξοχήν αναρριχητές της σπορ αναρρίχησης, που κάνουν αξιόλογες επαναλήψεις πολλών σχοινιών σε αλπικά πεδία. Δυστυχώς όμως, είναι λίγοι.

ΘΩΜΑΣ: Ποιοι άνθρωποι θεωρείς ότι σε έχουν επηρεάσει μέχρι σήμερα στην πορεία σου;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Ασχολούμαι με την αναρρίχηση, το ορειβατικό σκι, το MTB, το ορεινό τρέξιμο. Μου αρέσει να ανοίγω μονοπάτια, να κόβω ξύλα στο δάσος. Σε όλα αυτά συναναστρέφομαι με κόσμο που αναμφισβήτητα, επηρεάζουν σε κάποιο ποσοστό μία απόφασή μου, μία ενέργειά μου. Με έχει επηρεάσει ο άγνωστος βοσκός σε κάποια εξερεύνησή μου στο βουνό, με την έννοια ότι υπολογίζω την άποψή του με τα δικά μου μέτρα. Σίγουρα όμως, μεγάλη επιρροή είχε πάνω μου ο Μ. Τσουπράς. Επίσης έχω επηρεασθεί από ην οικογένειά μου και κάποιους στενούς φίλους.

ΘΩΜΑΣ: Δεκαπέντε χρόνια πρωταθλητής στο ορειβατικό σκι. Που νομίζεις ότι οφείλεται;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Οφείλεται σε χιλιάδες ώρες προπόνησης και αποκόμισης εμπειριών από ξένους αγώνες. Οφείλεται στη στήριξη της οικογένειάς μου. Οφείλεται στο πάθιασμα που με έχει οδηγήσει στη νίκη, στο συγκεκριμένο αγώνα που λέγεται Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Αυτό έγινε ακόμη και σε χρονιές που οι αντίπαλοί μου ήταν καλύτεροι, ή είχα κάποιον πρόσφατο τραυματισμό.

ΘΩΜΑΣ: Οι σημαντικότερες καταβάσεις που έχεις κάνει με ορειβατικό σκι.

ΓΙΑΝΝΗΣ: Μου κινεί το ενδιαφέρον κάθε λούκι που ξεπερνά τις 40ο και πραγματικά είναι ατελείωτα. Θυμάμαι όμως την προετοιμασία που είχαμε κάνει για να κατεβούμε το λούκι του Μύτικα, το Μάρτιο του 1994, με το Σ. Δημήτρουλα και τον Τρ. Καραχάλιο, 200m, III/S5-/R2. Η πιο απαιτητική κατάβασή μου ήταν στα πατάρια της Αστράκας, στις 14/4/07, 250 m, II/S5/R2. Το ονόμασα το «Διαμάντι της Αστράκας», γιατί πραγματικά είναι πανέμορφη.

ΘΩΜΑΣ: Τι θα συμβούλευες κάποιον που θα ήθελε να κάνει πρωταθλητισμό στο ορειβατικό σκι;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Όποιος κάνει πρωταθλητισμό πρέπει να ξεπεράσει τη νίκη, για να χαλαρώσει και ν’ αποδώσει περισσότερο. Πρέπει να ξέρει, ότι μπορεί να είναι πρώτος ή τελευταίος και να το έχει δεχθεί ψυχολογικά. Αυτό είναι το κλειδί και είναι δύσκολο, γιατί όλοι οι αθλητές είμαστε εγωιστές. Από εκεί κι έπειτα, για το ορειβατικό σκι χρειάζεται από τον Έλληνα πολλή και σκληρή προπόνηση, περισσότερο από το παράλπιο αθλητή, γιατί στην Ελλάδα έχουμε χιόνι για λίγο χρονικό διάστημα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει Έλληνας διεθνή διάκριση, εκτός κι αν ευνοηθεί από συγκυρίες, ή βρίσκεται διαρκώς στις Άλπεις για σκι.

ΘΩΜΑΣ: Η έντονη ενασχόλησή σου με το ορειβατικό σκι, θεωρείς ότι σε κράτησε μακριά από το χειμερινό βουνό και την αναρρίχηση;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Το ορειβατικό σκι είναι κομμάτι του χειμερινού βουνού. Έχω δει στις διαδρομές μου μέρη, που δεν υπήρχε περίπτωση να τα δω με άλλον τρόπο. Έχω πλημμυρίσει από αδρεναλίνη άπειρες φορές, εξαιτίας των συνθηκών της κατάβασής μου. Ο χειμώνας είναι όμως μικρός και πρέπει να κάνω τις επιλογές μου. Έχω περισσότερες ευκαιρίες να κάνω μια διαδρομή με τα σκι μου, παρά να περιμένω να γίνουν ιδανικές οι συνθήκες σε μια μικτή διαδρομή. Δεν έχω άπειρο ελεύθερο χρόνο. Πολλές φορές υποχώρησα από κάποια γραμμή γιατί «έλιωνε». Κάποιες άλλες έγινε κάτι αξιόλογο, όπως το «Ουράνιο Τόξο» στον Παρνασσό το 1997, ή τον Ιανουάριο του 2000 στο Cogne της Ιταλίας και στα Τζουμέρκα. Τότε ήταν ένας χειμώνας γενικά καλός (παγωμένος). Το ορειβατικό σκι δε με εμποδίζει καθόλου στο να κάνω αναρρίχηση βράχου. Όλο το χειμώνα κάνω αναρρίχηση στην πίστα και μετά σκαρφαλώνω σε χαμηλά βράχια. Εκτός από λίγες εξαιρέσεις (Πάνω Φλαμπούρι Ιούλιος 2002, 2003) τα τελευταία 5-6 χρόνια δεν κάνω διαδρομές πολλών σχοινιών, κυρίως λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου. Μπορείς να κάνεις 3 ώρες αναρρίχηση σε ένα σπορ πεδίο εύκολα – τώρα πια είναι τόσα πολλά – από το ν’ αφιερώσεις ένα Σαββατοκύριακο για κάποια διαδρομή πολλών σχοινιών. Ένας άλλος λόγος είναι ότι αφιερώνω αρκετό χρόνο στο ορεινό τρέξιμο και το ΜΤΒ και κάπως πρέπει να μοιραστεί ο χρόνος.

ΘΩΜΑΣ: Μετά την επιτυχημένη ανάβαση στη βόρεια του Eiger το 1994 δεν ακολούθησε νέα ελληνική προσπάθεια. Πώς το σχολιάζεις;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Λίγα βουνά έχουν απασχολήσει λογοτέχνες και φιλολόγους. To Mont Blanc, το Matterhorn, to Everest και το Eiger. Έχουν αφιερωθεί σε αυτό 34 βιβλία και μόνο 4 δεν σχετίζονται άμεσα με τη βορεινή ορθοπλαγιά. Η διαδρομή Heckmair toy 1938, επαναλαμβάνεται σπάνια διατηρώντας το κύρος της. Το Eiger είναι ανθρωποφάγο. Έχει πάρει πολλές ζωές. Θέλει πολύ καλή προετοιμασία, ιδανικές συνθήκες καιρού και διαδρομής και «…να σε φυλάει ο Θεός». Θέλει υψηλή ψυχολογία από την ομάδα και απόλυτη εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλο. Παρόλα αυτά ο καιρός αλλάζει ξαφνικά και μπορεί η βόρεια ορθοπλαγιά να μετατραπεί σε μια αδηφάγα παγίδα για όποιον είναι επάνω. Όταν το κάναμε δεν ήταν ιδανικά. Το βουνό μας έδειξε τα δόντια του και παραλίγο να μας κρατήσει κοντά του. Γυρίσαμε πίσω όμως πιο συνετοί. Καταλάβαμε πόσο εύκολα είναι σε αυτό το σπορ να περάσει κάποιος στην άλλη όχθη. Δεν έγινε κάποια νέα ελληνική προσπάθεια γιατί δεν υπήρξε πάθος από κάποια σχοινοσυντροφιά για τη συγκεκριμένη διαδρομή ή γιατί όλοι είναι πιο συνετοί απ’ ότι ήμασταν εμείς τότε. Σίγουρα δεν είναι ωραίο να σκαρφαλώνεις με το νερό να περνά από το μανίκι σου μέσα στα ρούχα σου και να καταλήγει στις αρβύλες. Να έχεις από πάνω σου ενάμιση όρθιο χιλιόμετρο, να πέφτουν πέτρες, να είναι νύχτα και ο φακός σου να κάνει διακοπές. Έτσι είναι οι πρώτες σχοινιές της διαδρομής. Μια κατάσταση αλλόκοτα παράλογη. Πρέπει να κουβαλάς πολλή τρέλα για κάτι τέτοιο, ή να μένεις από κάτω και περιμένοντας να γίνουν όλα ιδανικά, να γίνεις Ελβετός.

ΘΩΜΑΣ: Πες μου κάποιες διαδρομές στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό που θα ήθελες να επαναλάβεις.

ΓΙΑΝΝΗΣ: Υπάρχουν πολλά που θα ήθελα να κάνω. Για παράδειγμα, θα ήθελα κάποια στιγμή να έχω ένα – ενάμιση μήνα ελεύθερο να επισκεφθώ το Yosemite. Δεν αγχώνομαι όμως, είμαι ευχαριστημένος με αυτά που κάνω τώρα. Τα βράχια είναι πάντα εκεί και μας περιμένουν.

ΘΩΜΑΣ: Έχεις κάνει solo τη διαδρομή του πατέρα μου στην Πλάκα της Γκιώνας, πες μου κάτι γι’ αυτό.

ΓΙΑΝΝΗΣ: Όταν τον Ιούλιο του 1990 την έκανα με τον Μπάμπη Τσουπρά, μου μπήκε η ιδέα ότι θα ήταν πολύ ωραία solo. Έτσι στις 2 Αυγούστου του 1991, πήγα απόλυτα σίγουρος ότι θα το κάνω, με τη σιγουριά που έχουμε για πράγματα αυτονόητα, όπως η μέρα ή η νύχτα. Είχα μαζί μου δυνατό καφέ, λίγο νερό κι ένα σχοινί 10 μέτρων, που έκανα τοπική ασφάλιση σε 3 σημεία. Πήγα πολύ καλά το πρώτο κομμάτι μέχρι το διάζωμα. Στο τελείωμα όμως του δεύτερου κομματιού, πριν βγω, μπερδεύτηκα και φοβήθηκα πολύ. Η ζωή μου πέρασε σε στιγμιότυπα από μπροστά μου. Ευτυχώς το ξεπέρασα και έτσι συζητάμε σήμερα. Εκείνη την περίοδο, ενώ γυμναζόμουν εντατικά, έκανα 3-4 βδομάδες να κάνω οτιδήποτε. Τέτοια αδρεναλίνη είχα πάρει, που μου πήρε σχεδόν ένα μήνα να ηρεμήσω.

ΘΩΜΑΣ: Πως βλέπεις την ορειβατική εκπαίδευση στην Ελλάδα; Έχεις να προτείνεις κάτι;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Έχουν περάσει πάνω από 12 χρόνια από τότε που είχαμε μαζευτεί στα Μετέωρα για να μιλήσουμε για τα προβλήματα της εκπαίδευσης στο χώρο μας. Τότε είχα παρατηρήσει και είχα στείλει μια έκθεση στην τότε ΕΟΟΣ ότι δεν υπάρχει διδακτέα ύλη σε κανένα στάδιο εκπαίδευσης. Το ίδιο ισχύει και σήμερα. Ο κάθε εκπαιδευτής έχει μπροστά του τίτλους κεφαλαίων να αναλύσει στους μαθητές του και το κάνει όπως αυτός γνωρίζει. Εάν δεν υπάρξει διδακτέα ύλη αναλυτικά των κεφαλαίων που πραγματεύεται η κάθε φάση εκπαίδευσης, με θεωρία, ασκήσεις, υποδείξεις κτλ, όπως γίνεται σε όλες τις μορφές εκπαίδευσης, θα μιλάμε μόνο για την καλή διάθεση του κάθε εκπαιδευτή να διδάξει. Όπως ακριβώς γινόταν με το «κρυφό σχολειό». Πολύ καλή κίνηση είναι το βιβλίο των Δ. Κάραλη – Α. Θεοδωρόπουλου και ίσως το μοναδικό αναλυτικό εγχειρίδιο της ορειβασίας που έχει η ελληνική βιβλιογραφία. Ελπίζω να γίνει κάτι καλύτερο από πλευράς Ε.Ο.Ο.Α., με πλήρη ανάλυση του κάθε κεφαλαίου, για να επαρκεί σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης. Όλη αυτή η ύλη πρέπει να μοιρασθεί σε διδακτέες ώρες και όχι σε ημέρες, όπως γίνεται σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Δουλειά δύσκολη, δεν λέω. Ίσως όμως ευκολότερη στις εποχή μας με την τεράστια ενημέρωση που υπάρχει λόγω Internet απ’ ότι παλαιότερα. Θα μπορεί με αυτό τον τρόπο να ελεγχθεί το επίπεδο γνώσεων σε όλες τις σχολές σε συνδυασμό με τις ικανότητες. Αλλιώς θα βλέπουμε εκπαιδευτές και μαθητές με πολύχρωμα, εντυπωσιακά υλικά και ρούχα, αμφιβόλου όμως επιπέδου γνώσης, το οποίο έχει να κάνει με την ανθρώπινη ασφάλεια.

ΘΩΜΑΣ: Είσαι υπεύθυνος εκπαιδευτής στην πίστα του Ε.Ο.Σ. Αχαρνών, όπου εμφανίζονται συνέχεια νέα ταλέντα, πώς αισθάνεσαι γι’ αυτό;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Η αγωνιστική ομάδα αναρρίχησης του Ε.Ο.Σ. Αχαρνών είναι πρώτη στην Ελλάδα για τρίτη συνεχή χρονιά. Δεν είναι τυχαίο, τα παιδιά προπονούνται σκληρά 3-4 ώρες, τρεις φορές την εβδομάδα. Το ταλέντο από μόνο του δεν φτάνει. Ασχολούμαι με την προπονητική πάνω από 20 χρόνια. Έχω δει πολλά ταλέντα, που δεν είχαν όρεξη για προπόνηση, να χάνονται. Αντιθέτως, άνθρωποι μεθοδικοί και με επιμονή να προχωρούν με την πάροδο των χρόνων και να πρωτοστατούν στους αγώνες. Χαίρομαι όταν με ξεπερνούν οι μαθητές μου και ιδιαίτερα όταν δεν με έχουν ανάγκη για να γυμναστούν, αυτό είναι για μένα προσωπική επιτυχία. Είναι δύσκολο και χρονοβόρο αλλά γίνεται. Ας μην ξεχνάμε ότι για να πετύχει κάποιος κάτι κορυφαίο πρέπει να έχει ταλέντο και 8 τουλάχιστον χρόνια συστηματικής προετοιμασίας χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς. Ενθουσιάζομαι με οποιονδήποτε έχει όρεξη για αναρρίχηση και δεν προσποιείται. Του δίνω τον καλύτερο εαυτό μου, για να βελτιωθεί στο επίπεδο που θέλει.

ΘΩΜΑΣ: Πως συνδυάζονται πρωταθλητισμός και οικογένεια;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Δεν είμαι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος που το κάνει. Ασχολούμαι με διάφορα αθλήματα από την εφηβεία μου. Πάντα υπάρχουν εμπόδια, όπως οι σπουδές, ο στρατός, η δουλειά κτλ, στην ιδανική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου για αθλητισμό. Ο άνθρωπος όμως είναι φτιαγμένος να κινείται. Και μετά τον αέρα, το νερό, την τροφή, τον ύπνο, η επόμενη ανάγκη μας είναι η κίνηση. Έμαθα να ζω έτσι και μέσα σε αυτά, κάποια στιγμή φυσιολογικά, ήλθε η οικογένεια. Θυμάμαι κάποιες φορές να τρέχω μόνος μου νύχτα ή νωρίς πριν χαράξει. Άλλες πάλι αργά το μεσημέρι να τρέχω σπρώχνοντας το καρότσι με το γιο μου. Όλα αυτά όμως θα ήταν τελείως διαφορετικά, εάν δεν είχα την απόλυτη κατανόηση από τη γυναίκα μου Μ. Αναστασίου, επειδή έχουμε τα ίδια ενδιαφέροντα, καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο για την ανάγκη που έχουμε σαν άτομα για δράση στο χώρο.